ABD borsaları dünya ekonomisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu borsalar arasında en çok bilinenleri ise Nasdaq ve NYSE’dir. Bu makalede, ABD borsalarının tarihi, işleyiş şekilleri, endeksleri ve dünya piyasaları üzerindeki etkisi hakkında genel bir bakış sunulacak. Ayrıca Nasdaq ve NYSE gibi önde gelen borsaların tarihçesi, nasıl işlediği, hisse senetleri için listeleme kriterleri, üyelik süreci ve yatırımcılar için avantaj ve dezavantajları detaylarıyla ele alınacak. Bunların yanı sıra diğer ABD borsaları olan AMEX, CBOE, CBOT, CME, COMEX, ICE ve PHLX de kısaca tanıtılacak ve özellikleri hakkında bilgi verilecek.
ABD Borsaları Genel Bakış
ABD borsaları, tarihi itibariyle dünyanın en büyük borsalarından biridir. İlk hali Wall Street’in bulunduğu bölgedeki ağaç kütüklerinin üzerine kurulan ajanslarla başlamıştır. Daha sonra borsalar hem fiziksel olarak var olan endeksler hem de sanal ortamda işlem gören dijital borsalar olarak gelişmiştir. ABD borsalarının işleyişi, yatırımcıların alım ve satım işlemlerini yapabildikleri, hisse değerlerinin belirlendiği bir sisteme dayanmaktadır.
ABD borsalarının en fazla bilinen birkaç endeksi vardır. Bunlar Dow Jones, Nasdaq, S&P 500 ve NYSE olarak sıralanabilir. Bu endeksler yatırımcılar için uzun vadeli birer değerlendirme ölçütü oluştururken, piyasa analistleri için de veri sağlamaktadır. ABD borsalarının dünya piyasaları üzerindeki etkisi oldukça büyüktür. Çünkü dünya ekonomisi ABD ekonomisiyle doğrudan bağlantılıdır. Bu sebepten dolayı, ABD borsalarındaki hareketler, dünya piyasalarının genelini etkileyebilmektedir.
Nasdaq ve NYSE
Nasdaq ve NYSE, ABD borsaları arasında en çok bilinen ve en büyük iki borsadır. Nasdaq 1971 yılında kuruldu ve ilk elektronik borsa olarak kabul edilirken, NYSE’nin tarihçesi çok daha eskiye dayanıyor ve 1792 yılında New York’ta kuruldu. Nasdaq borsası, yüksek teknoloji ve internet şirketlerine odaklanırken, NYSE borsası genellikle geleneksel şirketleri listede barındırır.
Her iki borsa da hisse senetleri için listeleme kriterleri belirler. NYSE’de listelenmek için bir şirketin dört milyondan fazla hisse senedi olması, en az iki yıldır faaliyet gösteriyor olması ve minimum 100 milyon dolar piyasa değeri olması gerekiyor. Nasdaq’da ise benzer şartlar aranıyor, ancak minimum piyasa değeri 75 milyon dolar.
Borsalara üyelik için gereksinimler de farklılık gösterir. NYSE borsasında üye olmak için bir komisyoncu firması ile anlaşma yapmak gerekiyorken, Nasdaq’da direkt olarak borsaya üye olunabiliyor.
Her iki borsanın da avantajları ve dezavantajları vardır. NYSE borsasının daha geleneksel bir imajı vardır ve yatırımcılar için daha verimli bir piyasa olarak kabul edilir. Nasdaq ise teknoloji şirketlerine odaklandığı için yüksek riskli bir piyasa olarak kabul edilir.
| Borsa | Üyelik İşlemi | Listeleme Kriterleri |
|---|---|---|
| NYSE | Komisyoncu firması ile anlaşma yapmak | Dört milyondan fazla hisse senedi, en az 2 yıllık faaliyet, 100 milyon dolar minimum piyasa değeri |
| Nasdaq | Doğrudan olarak borsaya üye olunabilir | Dört milyondan fazla hisse senedi, en az 2 yıllık faaliyet, 75 milyon dolar minimum piyasa değeri |
Her iki borsanın da yatırımcılar için çekiciliği farklıdır ve yatırımcılar kendilerine uygun olan borsada işlem yaparlar.
Nasdaq Borsası
Nasdaq Borsası, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki en büyük elektronik borsalardan biridir ve dünya çapında birçok yatırımcı tarafından takip edilmektedir. Elektronik işlem sistemi sayesinde, dünya genelindeki yatırımcılar, şirketlerin hisselerini kolayca alıp satabilirler.
Nasdaq borsasında, Nasdaq endeksi ve Nasdaq-100 endeksi gibi birçok endeks bulunmaktadır. Nasdaq endeksi, Nasdaq borsasında işlem gören şirketlerin performansını yansıtmaktadır. Nasdaq-100 endeksi ise, dünya genelindeki en büyük 100 teknoloji şirketinin performansını yansıtmaktadır. Bu endekste Apple, Amazon, Facebook, Google ve Microsoft gibi dev teknoloji şirketleri yer almaktadır.
Nasdaq-100 Endeksi’nde listelenen şirketler, tipik olarak ABD merkezli ve yüksek büyüme potansiyeline sahip olan şirketlerdir. Bu şirketler arasında genellikle teknoloji, sağlık ve perakende sektörlerinde faaliyet gösteren şirketler yer almaktadır. Nasdaq borsası ayrıca yatırımcılar için birçok avantaj sunar. Elektronik işlem sistemleri sayesinde işlemler daha hızlı ve daha verimli bir şekilde gerçekleşir, ayrıca yatırım maliyetleri de daha düşüktür.
| Nasdaq Borsası’nda Listelenen Bazı Şirketler | Endüstri |
|---|---|
| Apple | Teknoloji |
| Amazon | Perakende |
| Teknoloji | |
| Teknoloji | |
| Microsoft | Teknoloji |
Nasdaq borsası, ABD ve dünya genelindeki birçok yatırımcı için önemli bir yatırım fırsatı sunmaktadır. Nasdaq-100 endeksi, teknoloji sektörüne yatırım yapmak isteyenler için özellikle cazip bir seçenek olabilir.
Nasdaq-100 Endeksi
Nasdaq-100 endeksi, en büyük 100 teknoloji şirketinin listesine dayanan bir endekstir. Bu endekse dahil olan şirketler arasında Apple, Facebook, Microsoft, Tesla ve Alphabet (Google) gibi dünyanın en büyük teknoloji şirketleri bulunmaktadır. Endekse dahil olan şirketler, Nasdaq borsasında işlem görmektedir. Nasdaq-100 endeksinin amacı, teknoloji sektörünün önde gelen şirketlerinin performansını ölçmektir. Endeksin takip ettiği şirketler genellikle önde gelen teknoloji sektörü temsilcileridir ve teknoloji yatırımcıları tarafından yakından takip edilirler.
Nasdaq-100 endeksi, yatırımcıların teknoloji sektörüne geniş bir perspektif sağlar ve Nasdaq borsasındaki işlem hacmini büyük ölçüde etkiler. Endeksin birçok teknoloji firmasını içermesi, göz önüne alındığında, teknoloji hisselerine olan yatırım ilgisinin güçlü olması normaldir. Bu endekse yatırım yapmanın en iyi yolu ise, bir yatırım fonuna yatırım yapmaktır.
Nasdaq Üyeliği
Nasdaq borsası, dünya genelinde yatırımcılar tarafından büyük bir ilgiyle takip edilen bir borsadır. Nasdaq’a üye olmak isteyen yatırımcılar için belirli bir süreç izlenir. Üyeliğin ilk aşaması başvuru sürecidir. Bu süreçte yatırımcıların öncelikle Nasdaq tarafından belirlenen kriterleri karşıladığından emin olmaları gerekiyor. Nasdaq, teknoloji şirketleri ve büyüme potansiyeli olan şirketlere öncelik veriyor.
Üyelik türleri, piyasa yapıcı üyelik, ticari üyelik ve düz üyelik gibi farklı seçenekler sunulmaktadır. Üyeliğin bir maliyeti vardır ve ücretler aylık olarak tahsil edilir. Ayrıca, işlem yapmak isteyen yatırımcıların Nasdaq’ta bir aracı kurumla çalışmaları ve bir hesap açmaları gerekmektedir.
Üye olan yatırımcılar, Nasdaq’ın avantajlarından faydalanabilirler. Bunlar arasında yüksek teknoloji altyapısı, likidite, hızlı işlem yapabilme imkanı ve daha fazlası yer almaktadır. Ancak, yatırımcıların üyelik avantaj ve dezavantajlarını dikkatlice değerlendirmeleri gerekmektedir.
NYSE Borsası
NYSE borsası, New York Borsası olarak da bilinir ve 1792 yılında kurulan en eski ABD borsasıdır. NYSE, hisse senedi, tahvil, vadeli işlemler ve türevler dahil olmak üzere birçok finansal enstrümana ev sahipliği yapmaktadır. NYSE işlem süreci, borsa üyelerinin çoğunluğu insanlar tarafından yapılan açık çığlık yöntemi kullanılarak gerçekleşir.
NYSE’nin en popüler endeksi, borsanın genel performansını ölçmek için kullanılan Dow Jones Endeksi’dir. NYSE’de işlem gören hisse senetleri arasında Coca-Cola, Disney, ExxonMobil ve General Electric gibi büyük şirketler bulunur.
Nasdaq borsası gibi NYSE’de de üyeliği gerektiren bir borsa işlemi vardır. Borsaya üye olmak için, belli bir işlem hacmi, finansal durum ve lisans gereklidir. NYSE ayrıca, borsadaki işlem faaliyetlerini düzenlemek ve denetlemek için kurallar ve yönetmelikler geliştirir.
NYSE, dünya finans piyasaları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve yatırımcılar için güvenli bir liman olarak kabul edilmektedir.
Diğer ABD Borsaları
AMEX, CBOE, CBOT, CME, COMEX, ICE ve PHLX, Nasdaq ve NYSE’nin yanı sıra ABD borsaları arasında yer almaktadır. AMEX, New York Borsası’nın bir yan kuruluşudur ve özellikle küçük şirketlerin hisse senetleri için tasarlanmıştır. CBOE veya Chicago Opsiyon Borsası, opsiyon sözleşmeleri ticareti için önde gelen bir ABD borsasıdır. CBOT veya Chicago Ticaret Borsası, mısır, buğday, soya fasulyesi gibi ürünlerin vadeli işlem sözleşmelerinin işlem gördüğü bir borsadır. CME veya Chicago Menkul Kıymetler Borsası, hazine bonosu, hisse opsiyonları, tahvil ve Eurodolar gibi ürünlerin işlem gördüğü bir borsadır. COMEX, metal vadeli işlemleri için bir borsadır ve özellikle altın, gümüş, bakır ve platin için işlem yapılır. ICE, elektronik ticaret yapan bir borsadır ve enerji ürünleri, dövizler ve endekslerin işlem görmesi için tasarlanmıştır. PHLX veya Philadelphia Menkul Kıymetler Borsası, opsiyon ticareti için bir borsadır ve özellikle teknoloji ve telekomünikasyon sektörlerinde faaliyet gösteren şirketlerin hisse senetleri üzerinde yoğunlaşmıştır.
AMEX
AMEX, Amerikan Menkul Kıymetler Borsası olarak da bilinir ve 1849 yılında kurulmuştur. Hisselerin “Amerika’nın en çok tanınan küçük şirketleri” arasından seçildiği AMEX, giderek büyümüştür. 1998 yılında Nasdaq’ın satın almasını takiben, Nasdaq AMEX borsasının sahibi oldu.
AMEX, New York Borsası ile birleşerek NYSE Euronext oldu ve ardından Intercontinental Exchange (ICE) tarafından satın alındı. AMEX’de işlem gören hisseler, küçük ve orta ölçekli şirketlerin yanı sıra finansal instrumentlara da odaklanır.
AMEX endeksi, Ulusal Oranlama Araçları (National Quotation Bureau) tarafından hesaplanan bir göstergedir. S&P 500 ya da Nasdaq kadar bazı popüler endeksler kadar yüksek bir profil olmayabilir, ancak küçük ve orta ölçekli şirketlerin performansını yansıtır. AMEX’de işlem gören hisse senetleri, genellikle riskli ve volatil piyasa koşullarında işlem görmektedir ve yüksek kârlılık potansiyeline sahiptir.
CBOE, CBOT, CME, COMEX, ICE ve PHLX
CBOE, CBOT, CME, COMEX, ICE ve PHLX, ABD’nin diğer önemli borsalarındandır. CBOE, borsa yatırımcılarına hisse senedi endeksleri, opsiyonlar, VIX endeksi, SPX, OEX, XEO ve VXEEM endeksleri gibi finansal araçlar sağlamaktadır. CBOT, dünya genelinde hububat, soya fasulyesi ve mısır gibi emtiaların alım-satımı için ünlüdür. CME, dünya genelindeki vadeli işlem piyasalarındaki liderdir ve emtialar, hisseler, tahviller ve dövizler dahil olmak üzere birçok piyasada alım-satım yapılmasını sağlar. COMEX, kıymetli metaller için spot ve vadeli işlemleri sağlar. ICE, enerji, yumuşak emtia, finansal vadeli işlemler ve opsiyon borsasıdır. PHLX, opsiyon ticareti için önde gelen borsadır ve dünya genelindeki hisse senetleri, emtialar ve para birimlerinde opsiyonlar sunar.
